Bugün, 3 Aralık 2024 Salı
Değerli kardeşimiz,
Hz. Peygamber Efendimiz (asm)'in birtakım sünnetleri vardır ki, bunlar, onun fıtrî muameleleri şeklindedir. Giyinip kuşanması, yiyip içmesi, vücudunun bakımı ve temizliği bu kabildendir. Bunların birçoğu muaşeret kaideleri sınıfına girmektedir. Müminler ise, bu sünnetlere uymakla hareketlerini nurlandırmış olurlar.
İşte bu fıtrî sünnetlerden bir kısmını Hz. Aişe validemiz Resul-i Ekrem Efendimiz (asm)'den şöyle rivayet etmektedir:
“On şey fıtrattandır (yaratılıştan olması gereken âdetlerdendir): bıyığı kısaltmak, sakalı bırakmak, misvak kullanmak, buruna su çekmek, tırnakları kesmek, parmak aralarını yıkamak, koltuk altını temizlemek, etek tıraşı olmak, istinca ve istibra.” (Müslim, Tahare 56; Neseî, Zinet 1)
Netice itibariyle sakal bırakmanın hem fıtrî hem de sünnet olduğu konusunda şüphe yoktur.
Sakalın sünnet olan miktarının avuçla bir tutam kadar olduğunda ittifak vardır. Bir tutamdan fazlasını kesmek sünnettir ve hatta gereklidir. Zira Peygamber Efendimiz (asm), sakalının bir tutamından fazlasını kesmiş, hem eninden hem de boyundan almak suretiyle (Tirmizi, Edeb 17) sakalını şekil itibariyle her zaman düzenli tutmuştur.
Sakalın uzunluğunu bir tutamın altına düşürmeye sünnet nazarıyla bakılmamış, bu uzunluktaki sakal için âlimlerimiz “bununla sünnet yerine gelir” dememişlerdir. (Fethu’l Kadir, 2/77; İbni Abidin, 2/113, Cezirî, 2/44)
Sakalın sünnetteki miktarınca (bir tutam) salınması gerektiğini, herhangi bir tarafına müdahale edilmemesi icab ettiğini söyleyenler olduğu gibi, eninden-boyundan alınması gerekir diyenler de olmuştur.
İmam Nevevî sakalın eninden alınmasını mahzurlu görürken, Hanefi ve Hanbelî âlimler, bu konudaki açık hadis-i şerife dayanarak ve Hazreti Ömer, Abdullah ibni Ömer ve Ebu Hureyre hazretlerinin uygulamalarını örnek göstererek herhangi bir sakınca görmemişlerdir.
Diğer bazı alimler de "Eğer sakalın aşırı uzaması yüzün güzelliğini bozuyorsa, kısaltılır." demişlerdir. Bu âlimlere göre, eğer insanların alay etmesine sebebiyet verecek ve yüzün şeklini bozacak kadar uzuyorsa sakalın eninden ve boyundan alınması gerekir.
Sakalın boğaz kısmına gelenlerini kesmekte bir mahzur yoktur.
Ayrıca Peygamber Efendimiz (asm)'in, saçı-sakalı dağınık olanları, düzenli olmaları konusunda ikaz ettiği de bir gerçektir.
Bununla beraber, şöhret ve gösteriş maksadıyla sakalı uzatmak veya kısaltmak caiz değildir. (Tuhfetü’l Ahvezi, 8/38-39; Muvatta, Şa’r 7)
Bu sünneti işlemeye taraftar olmak, işleyenleri tebrik etmek, onlara hürmet etmek İslâmî bir davranış olduğu gibi, bırakamayanları veya bir mazeretinden dolayı terk edenleri de hor görüp küçük düşürücü konuşmak, büyük bir İslâmî eksiklikmiş gibi değerlendirmek de normal bir hareket değildir.
Hele bu meseleden dolayı Müslümanlar arasındaki birlik ve kardeşlik bağlarına zarar vermek, şuurlu Müslümanın yapacağı işlerden değildir.
Sakal bırakarak bu sünneti yerine getirenler, herhangi bir sebepten dolayı sakal veya bıyık bırakamayan insanların, bu durumuna suizanla bakılmamalı, sünnet olan bir hususu yapmadığından / yapamadığından dolayı bir Müslüman hakkında yanlış düşünerek, haram olan suizanna girilmemeli.
Sakal ve bıyık bırakamayanlar da başkalarına benzememe esprisini göz önünde bulundurarak, en azında bıyık bırakmaya çalışmalı ve bıyığının şeklini de hadislerde geçtiği üzere dudakların üzerine gelmeyecek şekilde ayarlamalıdırlar.
Sünnetler içinde sakal bırakmak ve bıyıkları kısaltmak dış görünüş itibarıyla ayrı bir hususiyet taşımaktadır. Sevgili Peygamberimiz (asm), “Sakalı bırakın ve bıyıklarınızı kısaltın” derken “Müşriklere muhalefet edin” (Buhari, Libas 64) buyurmakla da hikmet cihetini belirtmektedirler. Çünkü müşrikler sakallarını kesip bıyıklarını alabildiğine uzatırlardı.
Kişinin yüzündeki kılları kesmesinde bir sakınca yoktur. Yeter ki, kadınlara benzemek niyeti olmasın.
sorularlaislamiyet.com
