DİYABET KONTROL ALTINA ALINABİLİR

Genellikle 40 yaşından sonra ortaya çıkar, Ortaya çıkışı yavaş ve sinsidir. Hastalık ortaya çıkmadan önce bulgu vermeyen gizli diyabet dönemi (10-15 yıl) vardır.

 

 

 

Çok su içme, Sık sık idrara çıkma, Çok yeme, Kilo kaybı, Görme bulanıklığı, Aşırı kaşıntı, Tekrarlayan enfeksiyon, mantar enfeksiyonu

 

 

 

 Genetik yatkınlık: Birinci derece yakınlarında diyabet öyküsü olanlar,  Kalp-damar hastalığı öyküsü olanlar, Fazla kilolu olanlar (özellikle karında yağ birikimi fazla olanlar; abdominal şişmanlık; elma tipi şişmanlık),  Yüksek tansiyonu olanlar,  4 kilonun üzerinde doğum yapmış anneler, Gebelikte diyabet tanısı konulanlar,  Prediyabeti olanlar: açlık kan şekeri 100–125 mg/dl arasında ya da oral glukoz tolerans testinde 2. saat kan glukoz düzeyi 140–199 mg/dl olanlar,  Fiziksel aktivitesi az olanlar,Trigliserid düzeyi 250 mg/dl ve üzerinde ve/veya Yüksek Yoğunluklu Lipoprotein-Kolesterol 35 mg/dl ve altında olanlar, Sağlıksız beslenenler (karbonhidrat ve doymuş yağlardan zengin, posadan düşük beslenme), 45 yaş üstü olanlar, Polikistik Over Sendromu olan kadınlar, diyabete adaydır.

 

 

 

Böbrek bozuklukları, Kalp-damar bozuklukları, Beyin damarı bozuklukları, Göz bozuklukları, Kemik kaybı, Cinsel sorunlar, Sinir hasarı, Diyabetik ayak

 

 

 

Kan şekeri olabildiğince normale yakın seviyelerde tutulması halinde göz, sinir ve böbrek hasarı, kalp krizi ve inme gibi sorunlarla karşılaşma riski azalır.

 

 

 

1. Sağlıklı beslenme 2. Yeterli ve düzenli fiziksel aktivite 3. Tıbbi bakım ve kendi kendine kontrol  4. Dengeli ve düzenli sosyal yaşam

 

 

 Şeker, kan basıncı ve lipid düzeyleri için hedef değerlere odaklanılır. Birey, fazla kilolu veya obez ise ayda 2-3 kg verecek şekilde beslenme planı diyetisyen eşliğinde hazırlanmalıdır. Yağ tüketimi azaltılır. Besin seçimi sağlıklı beslenme ilkelerine göre belirlenir. Ana ve ara öğünlerde tüketilecek karbonhidrat miktarı saptanır, karbonhidrat tüketiminin günden güne benzer miktarda olması önerilir.  Fiziksel aktivite artırılır.  Kan şekeri, HbA1c, kan basıncı ve kolestrol  düzeyleri izlenir. Oral antidiyabetik ilaç veya insülin tedavisi başlanmışsa beslenme tedavisi, medikal tedaviye göre yeniden değerlendirilir.

 

 

 

Tip 2 diyabetli bireylerin %85-90'ı obezdir. Fazla kilolu veya obez diyabetlilerin vücut yağ dokusunun azalması, kan şekeri düzeylerini olumlu yönde etkiler. Tip 2 diyabette pankreas insülin üretir ancak vücut ağırlığındaki fazlalık, vücut hücrelerinin ve dokuların insülini kullanmasını önler. Buna 'İnsülin Direnci' denir. Sonuçta kan şekeri yükselir. Vücut ağırlığının azalması sonucunda hücre ve dokular insülini kullanmaya başlar ve kan şekeri kontrol altına alınabilir. Ayrıca yağ dokusunun azalması, kan yağlarını ve kan basıncını olumlu yönde etkiler. Yağ tüketiminin azaltılması, sebze-meyve tüketiminin artırılması, öğünlerin düzenli olarak alınması ve fiziksel aktivitenin artırılması kilo kaybını destekler.

 

 

 

Diyabet yaşamboyu süren bir hastalık olduğu için diyabetlilerin düzenli olarakmümkünse aynı merkezde takip edilmesi çok önemlidir. Düzenli kontrollerin önemi konusunda hasta bilgilendirilmelidir.  Diyabetli birey hastalığa uyum sürecinde psikiyatri uzmanı veya psikoloğa gereksinim duyabilir.  Diyabetli bireyin kilo kontrolü, kan basıncı ve kan şekeri takibi diyabet yönetiminde önemli izleme kriterleridir.  Diyabetli birey hastalık durumlarında yapacağı basit ama önemli bazı uygulamaları, ağız ve diş sağlığı, cilt bakımı, ayak bakımı konularında temel öz bakım becerilerini öğrenmelidir.  Önerilen aşıları yaptırmalıdır.  Sigara ve alkol tüketmemeye dikkat etmelidir.

 

 

 

1. Ayaklarınızı her gün ılık su ile yıkayıp kurulayınız. 

2. Parmak aralarını özellikle kurulayınız. Unutmayın ki ıslak kaldığında parmak aralarında kolayca mantar infeksiyonu gelişecektir. 

3. Ayaklarınızı yıkayacağınız suyun sıcaklığını dirseğinizle kontrol ediniz. Aşırı sıcaklık cildinizde kolayca yanıklara neden olabilir. Özellikle his kusuru olan diyabetliler bu konuya daha çok özen göstermelidir. 

4. Ayaklarınızı nemlendirici bir krem ile nemlendiriniz. Ancak bunu parmak aralarınıza uygulamayınız. 

5. Ayaklarınızın muayenesini günlük olarak yapınız. 

6. Muayene sırasında morluk, kızarıklık, siyahlık, şişlik, kanama, akıntı, kabarcık, gibi olağan dışı bir durumla karşılaştığınızda hemen doktorunuza/Diyabet hemşirenize haber veriniz. 

7. Ayaklarınıza ponza taşı kullanmayın. Bu konudaki yakınmalarınıza bir uzmandan destek isteyiniz. 

8. Tırnaklarınızı banyodan sonra yumuşakken kesmeye çalışın. Tırnaklar düz kenarlı olarak kesilmelidir. Derin kesmekten kaçınmaya çalışınız. 

9. Ayaklarınız üşüyor ise ısı kaynaklarına (soba, kalorifer, ısıtıcı vb.) yaklaştırmayınız. Isınmak için ısıtıcılar yerine kalın çorap, patik vb. kullanınız. 

10. Yere ayakkabısız veya terliksiz basmayınız. Parmak arası terlik kullanmayınız, arkası kapalı yumuşak terlikleri tercih ediniz. 

11. Ayakkabınızın taban genişliği ile ayak tabanınız aynı genişlikte olmalıdır. Ayakkkabınızın derinliği ekstradan 1 cm fazla ve burun kısmı geniş olmalıdır. Ayakkabılarınızı öğlen saatlerinde satın alınız. Bu konuda amaca uygun diyabet ayakkabılarının satışı da yapılmaktadır. Ayakkabılarınız çok uzun ve çok ince topuklu ya da topuksuz olmamalıdır. 

12. Ayakkabılarınızı giymeden önce silkeleyiniz. Tabanlığını, astarını elinizle kontrol ediniz. Kıvrılmış veya bozulmuş ise değiştiriniz. 

13. Yeni aldığınız ayakkabıyı önce evde aralıklarla deneyiniz. Ayaklarınızda şekil bozukluğu varsa ayağınıza uygun özel ayakkabı yaptırınız. 

14. Sentetik çoraplar yerine pamuklu veya yünlü, burunları dikişsiz, bilek kısımları sıkı olmayan ve mümkünse açık renk çorapları tercih ediniz. Çoraplarınızı günlük olarak değiştiriniz. 

15. Çorabınız kalın ise ayakkabınızı bağcıklı ve geniş tercih ediniz. Gerektiğinde bağcıklarını gevşetebilmelisiniz. 

16. Ayakkabılarınızın altı dışarıdan yabancı madde batmalarını engelleyebilecek malzemeden olmalıdır.