24 Haziran seçimlerinde benim açımdan çok büyük bir sürpriz olmadığını söyleyebilirim. Seçimin ilk turda tamamlanması, MHP'nin barajı geçmesi, Ak Parti'nin oylarının büyük oranda düşmesi tahminlerim arasındaydı. Yine sosyal medya üzerinden bazı çevrelerin yürüttüğü 'Her evden HDP'ye bir oy' kampanyası sonrası HDP'nin barajı aşması da benim için sürpriz olmadı diyebilirim.
Son tahlilde bu kampanyanın da işe yaradığını görebiliyoruz. Zira yapılan analizlerde doğuda HDP'nin oyları düşerken batıda yükselmiş görünüyor. Diyabakır'da %6, Van'da %5, Ağrı'da %4,6 gibi oy düşüşleri yaşayan HDP, özellikle İstanbul ve İzmir'den büyük destek aldı. İzmir'de Selahattin Demirtaş'ın oyu %6, HDP'nin oyu ise %11,5. Yine İstanbul'da Demirtaş'ın oyu %7,2, HDP'nin oyu ise %12,7. Bu oyların hangi partiden gittiği de açık oranda belli. İzmir'de Muharrem İnce'nin oyu %54, CHP'nin oyu ise %41,3. İstanbul'da da durum aynı İnce ile CHP arasında %10'luk bir fark söz konusu.
Seçimlerden önce Ak Parti'nin %42, MHP'nin %12, İyi Parti'nin %11-12 civarlarında oy alacağını, CHP'den HDP'ye oy kayması yaşanırsa CHP'nin oylarının %4'e yaklaşan oranlarda düşebileceğini ve buna bağlı olarak %8 civarlarında gördüğüm HDP'nin %12'lere kadar çıkabileceğini öngörmüştüm. Buna bağlı olarak Recep Tayyip Erdoğan'ın ilk turda %54 civarında (42+12) alacağı oyla ilk turda seçileceğini tahmin etmiştim. Tek tahmin edemediğim konu, İyi Parti ve HDP'nin hatta MHP'nin Muharrem İnce'ye kaydıracağı oy yüzdesi oldu.
Burada yine ayrı bir parantez açmak lazım. Türkiye geneline yansıdığı gibi İyi Parti'ye oy veren seçmenlerin bir kısmı Muharrem İnce'ye oy vermiş. Hatta hatta Muharrem İnce MHP'li seçmenlerden de oy almış.
Bakın size çok bariz bir örnek vereceğim ki her şey yerli yerine otursun. İzmir sonuçlarına bakıldığında durum o kadar net ki, ancak bu kadar olabilirdi.
Muharrem İnce İzmir'de partisinden %12,7 oranında fazla oy almış. Bakalım bu oy nereden geliyor.
İyi Parti ve Meral Akşener arasında %4,6 oy farkı var. HDP ve Selahattin Demirtaş arasında %5,5. Saadet Partisi de %0,5 almış. Öte yandan İzmir'de ittifak oyları %35. Bunun %28,7'si Ak Parti'nin %6,3'ü de MHP'nin. Recep Tayyip Erdoğan'ın oyu ise %32,9. Aradaki fark %2,1.
Tüm bu oy farklarını topladığınızda 12.7 rakamına ulaşıyorsunuz. Yani Muharrem İnce, Ak Parti hariç herkesten oy almış.
Türkiye geneline baktığınızda da bu durum böyle gözüküyor. Cumhur İttifakı, Recep Tayyip Erdoğan'dan %1,1 fazla oy almış. Bu fark ise Muharrem İnce'ye yansımış. Zira Muharrem İnce partisi CHP'den %8 fazla oy aldı. Detaylara girecek olursak, İyi Parti, Meral Akşener'den %2,7, HDP, Demirtaş'tan %3,3, Saadet Partisi, Karamollaoğlu'ndan 0,4 fazla oy almış. Tüm bu rakamları topladığımızda %7,5 rakamını elde ediyoruz ki Muharrem İnce'nin %8'lik farkına çok yakın. Bu da gösteriyor ki MHP'nin yaklaşık %1'lik kısmı Recep Tayyip Erdoğan'a oy vermemiş.
Öte yandan Ak Parti'den MHP'ye çok ciddi şekilde oy kayması söz konusu. Şahsım adına bu oranın %6 civarlarında olduğunu düşünüyorum. İyi Parti'nin %10'luk oyunun %2'sinin Ak Parti'den, % 7'sinin MHP'den, %1'inin de CHP ve diğer partilerden olduğunu tahmin ediyorum. Şöyle ki MHP'nin Kasım 2015'te aldığı %12'lik oyun %7'si İyi Parti'ye gitti, onun yerine Ak Parti'den %6 oy geldi ve %11'lik oran yakalandı.
Denizli ayağına baktığımızda yeni kurulan İyi Parti'nin tüm partilerden oy aldığını görüyoruz. CHP, MHP ve Ak Parti'nin 2015 Kasım seçimlerine göre yaklaşık” 5'er puanlık bir oy kaybı söz konusu. Bu durumdan en çok etkilenen parti MHP oldu. Geçmiş dönemlerde Denizli'den en kötü 1 milletvekili çıkaran MHP, bu dönem bu başarıyı yakalayamadı. Bu duruma sebep olarak, 3 seçimdir 1. sıradan aday gösterilen Emin Haluk Ayhan ismi gösteriliyor. Parti tabanıyla yıldızı bir türlü barışmayan Ayhan'ın bu seçimde de aday gösterilmesi partililerin tepkisini çekmişti. Milletvekili sayısının 8'e çıkmasına rağmen bu durumun yaşanması, MHP adına ciddi değerlendirmeler yapılmasını gerektiriyor. Tabi hem milletvekili sayısının 8'e çıkması hem de MHP'nin vekil çıkaramaması, Ak Parti'nin 4, CHP'nin 3 vekil çıkarmasına yaradı.
Serinhisar'a baktığımızda ise 2015 Kasım yerel seçimlerine göre Ak Parti'de %5,5, MHP'de %7, CHP'de de %2,9'luk bir oy kaybı söz konusu. Türkiye genelinde olduğu gibi Serinhisar'da da MHP'ye AK Parti'den ciddi oranda oy kayması yaşandı. Bu oran Türkiye tahminimdeki %6'ya yakın bir oran. Zira Kasım 2015'te %17,5'luk oy oranını yakalayan MHP, bu seçimde %10,5 oy aldı. Serinhisar'da da Cumhur ittifakına oy veren fakat Recep Tayyip Erdoğan'a oy vermeyen %2,1'lik bir kesim var. Bu oranın bir kısmının Meral Akşener'e bir kısmının da Muharrem İnce'ye gitmiş olma ihtimali yüksek. Aslına baktığınızda Meral Akşener partisinden %1,3 daha az oy almış. Selahattin Demirtaş, partisinden 0,6 daha az oy almış. Muharrem İnce ise partisinden %3 daha fazla oy almış. Azalan oylar %4, Muharrem İnce'nin fazla oyu ise %3, yani birbirini karşılamıyor. Bu da burada bir geçişkenlik olduğunu gösteriyor.
Nihayetinde seçimler bir şekilde tamamlandı. Şimdi her şeyi bırakıp ülkemiz için, milletimiz için, ilçemiz için çalışmamız lazım. Birlik olup, kavgaları bir yana bırakıp bir adım daha nasıl ileriye gidebiliriz onları düşünmemiz lazım.
Önümüzdeki hafta liderlerin seçim öncesi ve sonuçları sonrası gösterdiği tutum ilgili bir yazı yazmayı düşünüyorum.
Vesselam.
